Pełna treść dostępna jest wyłącznie dla subskrybentów

Masz już subskrypcję? Zaloguj się!

Socjalizacja pierwotna i wtórna

tech. wet. Małgorzata Biegańska-Hendryk
Socjalizacja kociąt ODC. 2/4

W tej części cyklu autorka omawia rodzaje socjalizacji skupiając się przede wszystkim na socjalizacji pierwotnej i wtórnej.

Transkrypcja video Socjalizacja pierwotna i wtórna

00:00:15

Z 2 części naszego spotkania dotyczącego socjalizację i kociąt. Chciałabym zwrócić większą uwagę na rodzaje socjalizację. Jeżeli zerkniemy sobie do literatury.

00:00:26

To okazuje się, że możemy tam znaleźć opisy kilku różnych rodzajów socjalizacji i właśnie na tym chciałabym dzisiaj nad tym chciałabym dzisiaj spędzić troszkę czasu.

00:00:36

Przede wszystkim rozróżniamy 2 podstawowe rodzaje socjalizacji, czyli socjalizację pierwotną i wtórną, zgodnie z tym, czego dostarczają nam opracowania naukowe.

00:00:46

Socjalizacja pierwotna to jest ten czas, który młody osobnik spędza ze swoją matką i ze swoją grupą rodzinną czy albo z rodzeństwem, albo też z innymi dorosłymi osobnikami.

00:00:58

Natomiast socjalizacja wtórna to jest to Wszystko, z czym spotykamy się w całym dorosłym już życiu, czyli od momentu opuszczenia grupy rodzinnej aż do naszej śmierci.

00:01:11

Tak naprawdę socjalizacja jest procesem, który nigdy się nie kończy, jest związane z ciągłą nauką i poznawaniem nowych elementów. I tam, gdzie natykamy się na jakieś rzeczy, z którymi wcześniej nie mieliśmy kontaktu, jeżeli mamy do czynienia z częścią nazwy, jakiś sposób zaskakuje, co jest dla nas nowe, z czym musimy sobie pora?

00:01:31

To tak naprawdę można powiedzieć, że są to cały czas z punktu widzenia rozwoju takie właśnie zachowania specjalizacyjne. Oczywiście ich efekty mogą być różne, to znaczy możemy się socjalizować sposób pozytywne, czyli jakby wyciągamy z tego jakieś konstruktywne wnioski i chcemy wracać do tych sytuacji i ponownie ich doświadczać.

00:01:51

Możemy się też socjalizować. Sposób negatywne, czyli coś może być dla nas tak trudne, tak nieprzyjemne, że już wiem, że nigdy więcej takiego doświadczenia nie chcielibyśmy.

00:02:00

Powtórzyć i u kotów jest podobnie także przebieg socjalizacji. Jednocześnie łączy się z pewnym wyciąganiem wniosków na przyszłość, chociaż one nie zawsze są takie jak my byśmy na to liczyli, ale faktycznie wygląda to tak, że doświadczenia, które kod zbiera w tym procesie resocjalizacyjnym, pomagają mu w jakiś sposób odnajdywać się w zbliżonych albo identycznych sytuacjach. Jeżeli spotka się z nim ponownie.

00:02:25

Socjalizacja pierwotna to jest w przypadku kociąt okres od urodzenia do mniej więcej ukończenia 14/16 tygodnia życia. Najbardziej intensywny czas przypada nam na pierwsze 3 miesiące i wtedy faktycznie w życiu tego małego kota dzieje się bardzo dużo. Od momentu, w którym matka sprawują nad nim opiekę do chwili całkowitego usamodzielnienia się, która następuje zazwyczaj w wieku około 4 miesięcy.

00:02:57

Taki kociak musi zebrać wszystkie podstawowe informacje, które tak naprawdę odpowiadają za jego świadomość bycia kotem.

00:03:05

Jeżeli ten proces zostanie w jakiś sposób zakłócony, jeżeli maluch zbyt wcześnie zostanie zabrany spod opieki kotki bądź w ogóle straci kontakt z grupą rodzinną, jeżeli zostanie osierocone. Jeżeli w jakiś inny sposób no dojdzie do nieprawidłowości.

00:03:21

W tym pierwszym etapie to tak naprawdę, jeżeli on oczywiście przeżyję, to i dojdzie do wieku dorosłego, to niestety, ale będziemy mieli do czynienia z pewnym sensie kocim analfabetą.

00:03:35

Dlaczego tak się dzieje? Dlatego, że w tym okresie kociaki zbierają informacje dotyczące 3 bardzo istotnych kwestii.

00:03:43

Ratunkowej, a z czasem również rozszerzenia jej na inne gatunki spraw związanych z zachowaniami łowieckimi i wytworzeniem się tak zwane inhibitory gryzienia oraz wszystkie elementy, które odpowiadają za ich.

00:03:59

Łączność odnalezienia się w sytuacji trudnej i stresowej, czyli tak naprawdę uczą się, jak sobie radzić ze stresem i frustracją.

00:04:07

Te 3 kluczowe elementy rozkładają się odpowiednio w czasie, ale są bardzo, bardzo mocno skorelowane z tym, czy kociak ma albo nie ma kontaktu z matką i rodzeństwem. Pierwsza kwestia, czyli komunikacja to jest nauka, której kot doświadcza poprzez obserwację.

00:04:25

Rzeczywiście najpierw jest uczone odbierania sygnałów, a później także ich prawidłowego wysyłania do innych członków swojej grupy. Dzięki takiej komunikacji wewnątrz gatunkowej, która przebiega w sposób tak naprawdę ciągły maluchy uczą się, jak sygnalizować swoje potrzeby. Jak odpowiadać na sygnały innych kotów?

00:04:46

W jaki sposób yy dawać znać o swoich emocjach? Jak reagować na różnego rodzaju informacje, które otrzymują od starszych osobników i jest to tak naprawdę kluczowa wiedza, ponieważ jeżeli kociak nie zbierze tych wszystkich informacji w pierwszym okresie życia, to później może się okazać, że albo nie potrafi wysyłać i odczytywać komunikatów, albo nawet mając świadomość występowania tych komunikatów po prostu wysyła i odczytuje bardzo źle niewłaściwie.

00:05:16

To jest rzecz, z którą ja się często spotykam w pracy behawioralnej właśnie kocimi pacjentami, którzy nie przeszli prawidłowo procesu pierwotnej socjalizacji i widzę tam takie sytuacje, w których kot po prostu myli sygnały. Teoretycznie według całego swojego schematu zachowań, czyli tak zwanego E to GU powinien zareagować w jakiś sposób, a on do wyrażenia tej emocji czy określenia całej tej sytuacji używa zupełnie innego sygnału i o ile my.

00:05:46

Jako ludzcy obserwatorzy możemy się tego świadomi nauczyć. To w sytuacji, w której kot spotyka innego kota i nagle zaczyna się komunikować w sposób niezrozumiały.

00:05:55

Natomiast potem może to prowadzić do bardzo poważnych yy konfliktów i problemów na tej linii komunikacyjnej. Dlatego właśnie ten okres pierwsze pierwotnej socjalizacji i te kwestie komunikacyjne, które wtedy są rozwijane, mają przełożenie na całe późniejsze życie kota.

00:06:11

Szczególnie jeżeli na przykład w dorosłym wieku takie zwierzak trafi na innego przedstawiciela swojego gatunku i będzie chciał się z nim skomunikować, jeżeli nie będzie wiedział, jak no to powstanie z tego poważny problem.

00:06:25

Kolejną sprawą jest świadomość używaniu przez kota swoich zębów, która fachowo w literaturze opisana jest jako tak zwana.

00:06:32

Inchi bicia gryzie.

00:06:34

Jeśli zagrożenia, to jest umiejętność, której kocięta uczą się przede wszystkim poprzez kontakt z rodzeństwem i poprzez odtwarzane właśnie razem z braćmi czy siostrami całego cyklu zachowań łowieckich, które muszą ćwiczyć w tym młodym wieku.

00:06:51

Polega to dosłownie na tym, że kociaki w ramach zabawy polują na siebie, a podczas tego polowania również używają zębów.

00:06:59

I cały trik tej nauki polega na tym, że jeżeli te zęby będą używane nieumiejętnie, jeżeli jeden maluch 2 zbyt intensywnie na przykład uszczypnie w ucho, to ten 2 po prostu mu odda w ten sposób kociaki bardzo szybko dowiadują się do jakiego etapu używanie zębów w zabawie jest dozwolone i tolerowane przez innego osobnika, a od którego momentu budzi to sprzeciw i niestety trzeba liczyć się z konsekwencjami takiego zachowania.

00:07:26

Podobnie zachowuje się matka, która również potrafi przy temperować zbyt intensywne zapędy swoich dzieci. I jeżeli taki kociak staje się dla niej zbyt natarczywy, jeżeli gdzieś tam ją podgryza podszczypuje, a jej się to przestaje podobać, to używając swoich matczynych zdolności, jest w stanie bardzo szybko i w bardzo jasny sposób postawić te granice, które mówią o tym, że przesadza i nie powinien tak robić więcej. Jeżeli trafimy na kociaka, który nie przeszedł.

00:07:56

Tej szkoły to niestety bardzo często możemy odebrać go jako zwierzę, które jest albo agres.

00:08:04

Pewne albo no jest zgłaszane jako właśnie kod silny, intensywny, gryzący. Prawda jest jednak taka, że najczęściej te zachowanie nie mają związku z agresją, tylko właśnie jest potrzebami łowieckimi kota, który pomimo tego, że urodził się już jako zwierzę udomowione, to nadal posiada wszystkie instynkty mięsożerne go łowcy.

00:08:25

W związku z tym jeżeli taki mały kociak potrzebuje ćwiczyć swoje zachowania łowieckie, ale nie ma świadomości tego, z jaką siłą używa zębów.

00:08:34

To prawdopodobnie będzie nas jako elementy ruchome w jego otoczeniu po prostu podgryzał i robi będzie to robił dość intensywnie.

00:08:41

Ciężko będzie nam wytłumaczyć mu, że przekracza nasze granice. Oczywiście da się to robić poprzez między innymi elementy przekierowania poprzez dbanie o to, żeby nie bawić się rękami, żeby nie przyzwyczajać kociaka do gryzienia dłoni czy stóp. Ale nadal jeżeli nie będzie miał spojonych od samego początku przez matkę i rodzeństwo tych podstawowych grań.

00:09:03

To bardzo często będzie się zdarzało tak, że on po prostu gdzieś będzie przekraczał ten etap, który dla nas jeszcze jest znośnie i po prostu będziemy chodzili pogryzieni.

00:09:13

To jest niestety bardzo częsta przypadłość, która powtarza się również w mojej pracy jako pracy behawiorysty i te koty, które są zgłaszane przez opiekunów jako właśnie zwierzęta agresywne bardzo wielu przypadkach mają zaburzony ten przebieg pierwotnej socjalizacji. A niestety.

00:09:32

Yy, jeżeli weźmiemy pod uwagę to, że kociak szybko rośnie, to nawet jeżeli w pierwszym etapie życia, kiedy on jest jeszcze malutki, wydaje nam się to nieszkodliwe i zabawne, to kiedy ten sam kod po roku czy 2 będzie ważył 5,5 Kilo i nagle będzie raz chwytał zębami za rękę? No to przestaje być to komfortowe, dlatego kwestia wypracowania tej prawidłowej nich być i gryzienia w pierwszym etapie życia jest taka istotna, bo będzie nam wpływała na nasze kontakty ze zwierzakiem przez całe jego późniejsze życie.

00:09:59

I 3 sprawa, nad którą chciałabym się zatrzymać, to jest kwestia właśnie radzenia sobie z trudnymi emocjami, przede wszystkim ze stresem jest frustracją.

00:10:07

Tutaj również mamy taki naturalny mechanizm, który jest wpisany w etap pierwotnej socjalizacji i jest to mechanizm polegający na tym, że matka w sytuacjach trudnych dla kociąt kontroluje natężenie ich emocji. Wykorzystuje do tego między innymi proces odstawienia Dietetycznego, czyli moment, kiedy kociaki przechodzą z mleka na pokarm stały.

00:10:29

EE bardzo często maluchy w początkowym etapie nie chcą się zgodzić na taką zmianę. Są zestresowane, sfrustrowane fill, gdzieś czują się, no nie do końca odpowiednio zaopiekowane przez tą mamę, a ona z kolei bardzo świadomie reg lamentuje im dostęp do pokarmu, dbając jednocześnie o to, żeby rozładowywać sytuację, w których ich irytacja zaczyna przekraczać pewne dopuszczalne przez nią granic.

00:10:55

Dlatego też yy właśnie z tego etapu ze chodzi późniejsza umiejętność kotów w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami. Jeżeli tego etapu nie będzie, to niestety możemy wylądować pod jednym dachem z kocim frustratem, a pamiętajmy, że frustracja jest o tyle silną i nieziemską Emocją, że narastająca frustracja prowadzi do.

00:11:19

Socjalizacja wtórna o której już wspomniałam, to jest ta część kociego życia, która tak naprawdę będzie się rozgrywała przez wszystkie kolejne lata.

00:11:29

Po wyjściu z tego okresu pierwszego dojrzewania socjalizacja wtórna jest elementem, który następuje wolniej i mniej intensywnie niż socjalizacja pierwotna, ale nadal warto ją prowadzić w sposób świadomy warto pokazywać kotu nowe rzeczy. Warto pomagać mu w sytuacjach dla niego trudnych uspokajać.

00:11:49

Dawać wsparcie emocjonalne, bo dzięki temu w każdej nowej rzeczy, z którą się spotka, on będzie wiedział potencjalnie.

00:11:57

Ciekawostkę yy jakieś potencjalne urozmaicenie, a nie coś, co jest straszne to zwolnienie negatywne emocje i przed czym tak naprawdę najlepiej się schować, jeżeli chodzi o kwestię specjalizacyjne w tym ujęciu wczesnym, to tutaj chciałabym jeszcze poruszyć 2 pojęcia fill.

00:12:14

Pierwszym z nich jest nim thinking in printing. To jest taki taka forma obcowania z nowonarodzonym zderzakiem, z którym również można się spotkać, czytając o różnych procesach specjalizacyjnych i najczęściej jest ona wykorzystywana u koni.

00:12:27

Polega to na tym, że zaraz po urodzeniu według ludzi pracujących tą metodą, w zasadzie w pierwszej godzinie po urodzeniu, wtedy powinno to nas.

00:12:36

Pić wystawia się takiego małego źrebaka na kontakt z człowiekiem w postaci dotyku, głaskania, bliskości, poznawania zapachu i i takiego właśnie fizycznego spędzania wspólnie tej chwili i wiem, że są też osoby, które próbują to przekładać na koty. W moim odczuciu nie jest to nic szkodliwego, o ile oczywiście nie wywołuje też dużego stresu u kotki.

00:13:03

Yy ale tak naprawdę skutkiem treningu i kotów będą mniejsze, ponieważ pamiętajmy, że źrebak rodzi się już z dużymi umiejętnościami samodzielnego funkcjonowania.

00:13:16

Źrebak po urodzeniu podąża za matką, jest świadomy, ma aktywne zmysły, natomiast mały kociak jest no tak naprawdę jeszcze nie do końca wykształconym organizmem, więc też skutki takiego obcowania z człowiekiem będą po prostu trochę mniejsze.

00:13:32

EE 2 rzecz na której jeszcze chciałabym cię zatrzymać, to zagadnienie wcześniej neuro stymulacji bądź wczesnej stymulacji neurologicznej, ponieważ mamy tutaj 2 określenia, które dotyczą tej kwestii.

00:13:44

Tamten program, który powstał hmm armii amerykańskiej do przystosowywania małych psów po to, żeby lepiej radziły sobie ze stresem. W momencie, kiedy później były włączane do służby jako psy wojskowe.

00:13:58

EE ten program pierwotnie nie przyniósł takich efektów, na jakie liczono, ponieważ okazało się, że tak naprawdę trwał zbyt krótko i nie dano mu pełnej możliwości rozwinięcia się.

00:14:10

Natomiast ponieważ od tego momentu upłynęło już wiele lat i wiemy też, że program ten był powtarzany później przy innych gatunkach zwierząt, to możemy już dzisiaj powiedzieć, że faktycznie prowadzenia wczesnej neuro stymulacji.

00:14:25

U kociąt dały pozytywne efekty kocięta, które są poddawane temu programowi w późniejszym etapie życia lepiej sobie radzą ze stresem, łatwiej przechodzą przez sytuację.

00:14:35

Dla nich trudne są bardziej stabilne, emocjonalnie i mniej rzeczy wpływa na nie w sposób negatywny. Wczesne Mauro stymulacja polega na świadomym wystawianiu kociaka na konkretne elementy środowiska.

00:14:50

Chodzi w niej między innymi o podnoszenie malucha w taki specyficzny sposób, kiedy otaczamy go dłońmi, tak, żeby on czuł nasze ciepło i czuł się w tym bezpiecznie.

00:14:59

Jednocześnie EE obracamy go w odpowiednim.

00:15:02

Sposób możemy też działać w takiej formie, że kładziemy go na różnych rodzajach podłoży, tak, żeby dotykał swoimi łapkami różnych elementów, po których się porusza.

00:15:14

Fill jednym z elementów wczesnej neuro stymulacje jest też dotykanie patyczkiem do uszu przestrzeni pomiędzy opuszkami łap. Ponieważ stymulacja zakończeń nerwowych, które tutaj występują, powoduje, że kociak też zaczyna bardziej ugniatać łapkami i to również wpływa pozytywnie przez mamę do stymulacji ona tak naprawdę.

00:15:33

I jedno bezpośrednie przełożenie na orga.

00:15:35

Powoduje wytwarzanie się nowych połączeń nerwowych w mózgu, dzięki czemu mózg szybciej się rozwija, jeżeli tylko przeprowadzamy ją w sposób prawidłowy.

00:15:44

Jeżeli nie ma tutaj niepotrzebnego stresu, choć wiadomo, że każde zabranie malucha od mamy, czy podniesienie go nawet Ziemi już jest jakimś bodźcem fill stresującym.

00:15:54

Natomiast chodzi o to, żeby ten stres nie był zbyt silny i jeżeli Wszystko to dzieje się, że tak powiem za zgodą i z dobrym samopoczuciem kotki, to faktycznie efekty. Wcześniej miał do stymulacji kocioł.

00:16:05

Potrafią być bardzo fajne w późniejszym czasie.

00:16:08

I jest to też jeden z procesów, którym poddaje się koty, które są zaplanowane w przyszłości jako felino terapeuci. Dzięki temu te koty również lepiej się odnajdują w swojej późniejszej pracy.

00:16:21

Bardzo serdecznie dziękuję za tam część. Mam nadzieję, że w 2 kolejnych również znajdziecie ciekawe informacje i zapraszam do oglądania.

 

Pozostałe odcinki

Podobne materiały